كشف الغمة

مؤلف:

علي بن عيسي، ملقب به بهاءالدين اربلي (م 693 ق).

زندگينامه و اظهار نظرها:

او در خاندان اهل علم به دنيا آمد. پدرش حاكم اربل بود و نسبت اربلي مربوط به شهر اربل، از شهرهاي شمال عراق، است. علماي شيعه از او به نيكويي ياد نموده اند; حتي عالم متعصب سني چون فضل بن روز بهان درباره او مي گويد: «اماميه متفق اند كه علي بن عيسي اربلي از بزرگ ترين علماي آنها است و آثارش هيچ گاه كهنه نمي شود. او قابل اعتماد و مورد وثوق در نقل است».
او سرانجام پس از عمري تلاش و مجاهدت در راه اعتلاي پرچم تشيع و با كارنامه اي درخشان در عرصه علم و عمل، در سال 693 ق دارفاني را وداع گفت. پيكر شريفش را در شهر بغداد و در خانه مسكوني او به خاك سپردند.

استادان:

سيد بن طاووس، علي بن فخار، ابن ساعي بغدادي، ابوعبدالله گنجي شافعي، شيخ رشيدالدين محمد بن قاسم.

شاگردان:

علامه حلي، شيخ رضي الدين، شيخ تاج الدين محمد.

تأليفات:

كشف الغمة في معرفة الأئمة، المقامات، ديوان اشعار، كتاب الطيف.

معرفي اجمالي كتاب:

ترتيب اين كتاب بر طبق اسامي معصومان ـ عليهم السلام ـ است. مصنف ابتدا به تحولات پيامبر ـ صلي الله عليه وآله ـ و زندگينامه آن حضرت پرداخته، پس از آن زندگي بقيه معصومان ـ عليه السلام ـ را به ترتيب آورده و در ضمن اشاره اي هم به حضرت خديجه ـ عليه السلام ـ كرده است.
وي درباره پيامبر و هر يك از ائمه، ابتدا نام و ولادت آنها و بعد زندگينامه آنان را به تفصيل ذكر مي كند. پس از آن، به بيان فضايل و معجزات و افتخارات آنان مي پردازد و ذريه، اولاد و نسب آنها را ذكر مي‌كند. وصيتنامه ها و جريان شهادت و وفات آن بزرگواران نيز قسمتي از عناوين كتاب را تشكيل داده اند.

شروح و تعليقات:

اين كتاب به وسيله علي بن حسن زواري به نام ترجمه المناقب به فارسي ترجمه و در زيل کتاب، به چاپ رسيده است.

وضعيت نشر:

اين كتاب در سه جلد به زبان عربي به همت انتشارات دار الاضواء بيروت در سال 1405ق به چاپ رسيده است.
منبع:کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي